24 de setembro: tumbamos eucaliptos como parte das atividades “12 meses, 12 invasoras”
En Froxán continuamos coas accións deseucaliptizadoras no Chán de Avelán, onde acabaremos de eliminar eucalipto nunha zona de bosque de ribeira adquirida pola Fundación Montescola co apoio da Deputación da Coruña para a súa rexeneración ambiental e conservación (a da fotografía que aparece neste email). Esperamos deixar a zona pronta para plantar no próximo inverno.
A xornadas convócase como parte da campaña ‘12 Meses, 12 Invasoras’ que decorre ao longo deste 2023 da man de Verdegaia co obxectivo de visibilizar o problema ambiental que supoñen as Especies exóticas invasoras (EEI). Desta volta, tócalle ao eucalipto, seguramente a especie invasora por antonomasia na Galiza.
A xornada terá lugar o domingo 24 de setembro, e será imprescindíbel apuntarse ata o xoves día 21. Os traballos comezarán ás 9:30. Ademais de apear árbores, aplicaremos a técnica de descasque en tocóns, e rozaremos outra parcela próxima que xa foi deseucaliptizada e plantada con frondosas neste inverno.
O punto de encontro será o estacionamento do “Quartel da Revolta” (hoje “Restaurante”) no Chán de Avelán, aonde se pode chegar seguindo as indicacións ao Museu Mineiro San Finx. O lugar da intervención está a poucos metros. Na zona hai tamén un parque infantil e pequenas pozas no rego da Silva onde se poderá tomar baño ao ar libre se o tempo acompaña.
Na parte da tarde, despois do xantar de albaroque, faremos un obradoiro sobre “Todo o que queres saber como convocar as Brigadas e nunca te atreviches a preguntar”, destinado a animar ás participantes a organizar convocatorias na súa zona.
Para participar é imprescindíbel, alén de estardes inscritas como Brigadistas, enviar un correo electrónico a info@montescola.org ata COMO MOI TARDE a quinta feira (xoves) día 21 de setembro. Por favor, inscríbite só se podes vir. A acción NON se cancelará en caso de mal tempo.
Se aínda non tes a túa camisola de brigadista, lembra de avisarnos da túa talla no email para que che teñamos unha reservada. Avísanos tamén en caso de restricións alimentarias.
VÉMONOS NO MONTE!
Recursos didácticos “Vemo-nos no monte!”
Já está disponível o bloco de recursos didáticos “Vemo-nos no monte!” elaborado como parte do projecto europeu com o mesmo nome, cofinanciado pelo programa Erasmus+ da União Europeia para desenvolver iniciativas de ação e educação de voluntariado ambiental focadas na eliminação de espécies exóticas invasoras na Galiza e Portugal. Os materiais estão desenhados para contribuir à sensibilização de crianças e famílias sobre o impacto ambiental altamente negativo das espécies exóticas invasoras e a necessidade de conservar, restaurar e recuperar os bosques autóctones e outros hábitats.
No âmbito do projeto “Vemo-nos no monte!” estes elementos didáticos pretendem servir de apoio para organizar e dinamizar atividades que ajudem a envolver as crianças nas dinâmicas de voluntariado ambiental, para que se sintam parte das mesmas e valorizem, e se lhes reconheça, o seu papel fundamental nas dinâmicas transformativas e regenerativas. Deste jeito, as atividades de restauração de áreas degradadas do projeto “Vemo-nos no monte!” convertem-se em contexto e espaço de uma metodologia encaminhada a promover as futuras consciências comprometidas com o ambiente.
O bloco de recursos didácticos pode descarregar-se aqui.
Os materiais Vemo-nos no monte! oferecem um apoio didático flexível com recursos e opções para fortalecer as atividades a desenvolver com as crianças que fazem parte dos grupos de voluntariado. Considerando que as atividades de voluntariado para as que foram concebidos estes recursos partem de um programa e estrutura similar, as propostas de atividades organizam-se compassadas com esses mesmos tempos.
De início, o que se apresentam não são atividades ou sessões diferentes para uma série de dias de intervenção, mas atividades pensadas para distintos momentos que podem ser aplicadas quando for mais oportuno. Assim, atendendo ao critério das pessoas dinamizadoras, as atividades escolhidas podem desenvolver-se paralelamente aos trabalhos nas jornadas de voluntariado: por vezes de forma completamente integrada nos trabalhos da jornada e outras vezes de forma mais independente.
Portanto, cada grupo deve valorar, dependendo das circunstancias, assim como do modo no que são estruturadas as intervenções de voluntariado, quais das atividades aqui propostas se adaptam melhor às suas planificações e possibilidades.
Os objetivos específicos que se pretendem fortalecer com estas atividades são designadamente:
- Favorecer o reconhecimento do entorno natural (o monte) dum jeito plenamente vivencial através de atividades com os pés e as mãos na terra que condicionem uma atitude de interesse e expectação em relação às jornadas de voluntariado;
- Facilitar o conhecimento da biodiversidade autóctone (flora e fauna) e as suas principais caraterísticas;
- Contribuir à identificação das espécies exóticas invasoras presentes na zona (como podem ser distintas espécies de acácias e eucaliptos) e à observação dos seus efeitos adversos sobre o território e a biodiversidade.
- Favorecer a reflexão sobre as causas (má gestão, interesses económicos) e as consequências do problema ambiental que implica a proliferação de espécies invasoras (empobrecimento do solo, incidência sobre a biodiversidade local, propagação de lumes…).
- E, consequentemente, contribuir à reflexão sobre a necessidade de conservar, restaurar e recuperar os bosques e outros hábitats autóctones.
- Fomentar o diálogo e o debate na procura de ações para enfrentar o problema.
- Fomentar e pôr em prática alguma das ações discutidas (p. ex., eliminar rebentos de espécies invasoras, plantar espécies autóctones).
Seminário final do projeto “Vemo-nos no monte!”
No último ano e meio as Brigadas Deseucaliptizadoras implicamo-nos de cheio no projecto europeu Erasmus+ “Vemo-nos ao monte!” numa parceria com o Centro de Estudos Eurorexionais Galiza | Norte de Portugal (CEER), Montescola e À Escuta. Com “Vemo-nos no monte!” as Brigadas atravesaram a raia para estabelecer-se definitivamente em Portugal da mão de várias “rogas expedicionárias” à Serra da Estrela (Seia e Gouveia) e ao Gerês. Também acolhemos as brigadistas portuguesas numa roga em Meira (Moanha) e organizamos uma dúzia de obradoiros de formação.
Como broche final, o 25 de agosto (às 11:00 hora portuguesa, 12:00 hora deste lado da raia) organizamos um seminário final de aproximadamente 1 hora de duração para apresentar os resultados do projecto, apresentar uma nova plataforma online para as Brigadas, lançar os 10 primeiros videotutoriais brigadistas que podeis ver aqui e dar a conhecer os recursos educativos elaboradores durante o projecto (um bloco de recursos didácticos para trabalhar com crianças e famílias e 10 unidades divulgativas sobre as brigadas e as expécies exóticas invasoras).
Queremo-vos convidar a participar online via Zoom utilizando qualquer uma destas ligações:
https://aboakademi.zoom.us/j/63307052138
E também vos pedimos que convideis a quantas pessoas acheis podem estar interesadas em conhecer a experiência de “Vemo-nos no monte!” e das Brigadas deseucaliptizadoras.
16 xullo: tumbamos eucaliptos e apañamos arandos en Froxán!
|
|
6 de xullo: mini-roga deseucaliptizadora en Froxán
En Froxán continúan os traballos na nova zona de actuación na que se está eliminando eucalipto dun habitat de bosque de ribeira adquirido pola Fundación Montescola para a súa rexeneración ambiental e conservación (a da fotografía que aparece neste email).
A mediados de xullo convocarase en fin de semana unha nova roga para completar a deseucalipticación da parcela, máis por motivos de seguranza iremos realizar unha actuación previa o xoves 6 de xullo cun grupo reducido de persoas (máximo 15) para abatir algunhas das árbores que quedaron en pé.
Desta volta a roga será pola tarde (comezamos às 16:00) e faremos unha roga de merenda-cea para as asistentes.
O punto de encontro será o estacionamento do “Quartel da Revolta” (hoje “Restaurante”) no Chán de Avelán, aonde se pode chegar seguindo as indicacións ao Museu Mineiro San Finx. O lugar da intervención está a poucos metros. Na zona hai tamén un parque infantil e pequenas pozas no rego da Silva onde se poderá tomar baño ao ar libre (se o tempo acompaña).
Para participar é imprescindíbel, alén de estardes inscritas como Brigadistas, enviar un correo electrónico a info@montescola.org ata COMO MOI TARDE o martes día 4 de xullo. Por favor, inscríbite só se podes vir. Límite de prazas: 15.
Se aínda non tes a túa camisola de brigadista, lembra de avisarnos da túa talla no email para que che teñamos unha reservada. Avísanos tamén en caso de restricións alimentarias.
VÉMONOS NO MONTE!
A chama social dos lumes: resposta da sociedade civil ante un monte colapsado, martes 20 de xuño ás 17.30h. en Compostela
O martes 20 de xuño ás 17.30h. realizaremos esta palestra na Cafetaría Lasso (Auditorio de Galiza) de Compostela na que, os investigadores e colaboradores das Brigadas Deseucaliptizadoras, Marien González Hidalgo e Diego Cidrás Fernández falarán do papel da sociedade civil na loita contra os incendios e a mellora dos nosos bosques.
Marien González é investigadora no Departamento de Desenvolvemento Rural e Urbano da Universidade Sueca de Ciencias Agrícolas: Diego Cidrás é investigador no Instituto de Estudos e Desenvolvemento de Galiza da Universidade de Santiago de Compostela.
A palestra enmárcase dentro das actividades formativas das actividades do proxecto Erasmus+ Vemo-nos no Monte! realizado polas Brigadas Deseucaliptizadoras de Verdegaia, a Fundación Montescola, a Asociación À Escuta e promovida polo Centro de Estudos Eurorrexionais de Galicia e Norte de Portugal (CEER) como coordinadora.
Artigo de Marién e de Diego poden ser consultados na web das Brigadas Deseucaliptizadoras no apartado de Artigos sobre as Brigadas e especies exóticas e invasoras.
Vemo-nos non Monte!
Vémo-nos non Monte” está a levar a cabo un amplo programa de actividades composto por seminarios, presentacións, intervencións teórico-prácticas sobre erradicación e control de especies exóticas, talleres de formación técnica, elaboración de guías, unidades didácticas e reportaxes audiovisuais, entre outras moitas iniciativas, tanto transfronteirizas como locais. Ademais dos formadores e formandos, outros beneficiarios de “Vémonos non Monte!” serán tamén as Comunidades de Montes Veciñais en Man Común e os propietarios de parcelas de monte da Eurorrexión Galicia – Norte de Portugal.
O Proxecto Vemo-no no Monte! das Brigadas na feira MakerFaire Galicia
Vemo-no no Monte! (Proxecto Erasmus+)
O fin de semana do 3 e 4 de xuño presentaremos este proxecto na feira MakerFaire no Museo da Cidade da Cultura.
Estaremos no espazo de Xornadas abertas cun posto no que se presentará este proxecto Vemo-nos no Monte!, rede transfronteiriza de brigadas semiprofesionais que realizan actuacións contra especies exóticas invasoras en hábitats galegos e do norte de Portugal.
En que consiste?
O proxecto ‘Vémo-nos non Monte!’ céntrase na aprendizaxe de adultos baseado no traballo práctico (learning by doing) buscando xerar unha mellor formación na xestión de especies exóticas invasoras (EEI), con énfases no xénero acacia (principalmente Acacia melanoxylon e Acaciadealbata). Estas especies, e tamén o eucalipto, teñen un impacto significativo na deterioración dos ecosistemas, o aumento do risco deincendios forestais e constitúen, por tanto, un enorme problema, con repercusións millonarias para as Administracións.
Iniciado oficialmente o 1 de marzo de 2022 “Vémonos non Monte!” é unha iniciativa de 18 meses de duración financiada polo programa Erasmus+ na convocatoria 2021-22(acción KA2) que busca promover a cooperación entre organizacións e institucións de diferentes países.
Cal é a finalidade?
A motivación de “Vémonos non Monte!” foi/é a necesidade de axuntar esforzos entre varias asociacións ecoloxistas que, desde hai varios anos,veñen traballando na problemática ambiental antes mencionada en Galicia e o Norte de Portugal. Co obxectivo de coidaros espazos naturais máis vulnerables fronte ao problema común da expansión de especies exóticas invasoras (EEI), organizáronse brigadas de voluntarios para cortar acacias e eucaliptos.
No transcurso destas accións, identificáronse varias demandas, tales como: i) a necesidade de formar ás persoas (que forman parte da comunidade) no uso das especies exóticas invasoras. Persoas (que forman parte de movementos comunitarios e sociais) que se están activando e agrupando ao redor de conflitos ambientais locais/rexionais e transnacionales, coa ambición de promover tamén a mestizaxe xeracional e a fertilización cruzada; así mesmo, a necesidade de colaborar entre entidades dos territorios veciños de Galicia e Norte de Portugal para o intercambio de coñecementos e boas prácticas.
Como funciona?
“Vémo-nos non Monte” está a levar a cabo un amplo programa de actividades composto por seminarios, presentacións, intervencións teórico-prácticas sobre erradicación e control de especies exóticas, talleres de formación técnica, elaboración de guías, unidades didácticas e reportaxes audiovisuais, entre outras moitas iniciativas, tanto transfronteirizas como locais. Ademais dos formadores e formandos, outros beneficiarios de “Vémonos non Monte!” serán tamén as Comunidades de Montes Veciñais(“Comunidades de Montes en Man Común” en galego) e os propietarios de parcelas de monte da Eurorrexión Galicia – Norte de Portugal, xa que poderán contar coa intervención das brigadas formadas a partir deste proxecto.Todos os materiais producidos no proxecto estarán dispoñibles en modo de acceso aberto a través da web “Vémonos non Monte!”.
Quen realiza o proxecto?
Trátase dun proxecto promovido polo Centro de Estudos Eurorrexionais de Galicia e Norte de Portugal (CEER) como coordinador, a Fundación Montescola e Verdegaia por parte galega e, por parte portuguesa, a iniciativa cultural À escuta e recentemente a Associação Veredas dá Estrela.
18-xuño: a deseucaliptización volta a Froxán!
En Froxán damos a benvida ao verán cunha roga deseucaliptizadora no Chán de Avelán, onde eliminaremos eucalipto dunha zona de bosque de ribeira adquirida pola Fundación Montescola para a súa rexeneración ambiental e conservación (a da fotografía que aparece neste email).
A Xornada terá lugar o domingo 18 de xuño, e será imprescindíbel apuntarse ata o día 15. Os traballos comezarán ás 9:30. Ademais de apear árbores, aplicaremos a técnica de descasque en tocóns e nos que queden en pé, e rozaremos outra parcela próxima que xa foi deseucaliptizada e plantada con frondosas neste inverno.
O punto de encontro será o estacionamento do “Quartel da Revolta” (hoje “Restaurante”) no Chán de Avelán, aonde se pode chegar seguindo as indicacións ao Museu Mineiro San Finx. O lugar da intervención está a poucos metros. Na zona hai tamén un parque infantil e pequenas pozas no rego da Silva onde se poderá tomar baño ao ar libre.
Para participar é imprescindíbel, alén de estardes inscritas como Brigadistas, enviar un correo electrónico a info@montescola.org ata COMO MOI TARDE a quinta feira (xoves) día 15 de xuño. Por favor, inscríbite só se podes vir.
Se aínda non tes a túa camisola de brigadista, lembra de avisarnos da túa talla no email para que che teñamos unha reservada. Avísanos tamén en caso de restricións alimentarias.
Despois da comida de albaroque, continuaremos cos obradoiros de formación para brigadistas nunha parcería co Centro de Estudos Eurorexionais Galiza | Norte de Portugal (CEER), Montescola e À Escuta, apoiada polo programa Erasmus+. Os obradoiros versarán sobre temáticas diversas centradas no ámbito de traballo das Brigadas (técnicas de eliminación de EEI, seguridade e protección en traballos forestais, mecánica e mantemento de maquinaria forestal, gobernanza e conservación comunitaria, educación ambiental, etc.). As brigadistas participantes recibirán un certificado do Centro de Saberes para a Sustentabilidade, recoñecido oficialmente pola Universidade das Nacións Unidas.
Moeda social “A Sabia” para as brigadistas participantes
Verdegaia colabora coa moeda social A Sabia na procura de crear sinerxías entre persoas e redes sociais, comunitarias, solidarias e ambientais fomentando o consumo de proximidade baseado na confianza e o apoio mutuo, e procura favorecer o pequeno comercio e o autoemprego.
A Sabia ofrece, ás e aos Brigadistas que o desexen, unha cantidade en moeda social que poderán recibir na súa conta cada vez que participen nunha brigada como a desta convocatoria.
Para poder recibir a moeda hai que abrir unha conta na aplicación Cyclos: e enviar un email a compostela@verdegaia.org ou un correo á conta de cyclos de Verdegaia informando do seu interese en recibir a moeda.
VÉMONOS NO MONTE!
20 de maio: desacaciamos Lentille
Na Asociación Veciñal de Lentille queremos aproveitar a primavera antes que o calor e a seca supoñan risco de máis para traballar con máquinas entre as acacias e convocamos as Brigadas para unha xornada de desacaciación e convívio na nosa aldea: será no sábado 20 de MAIO, e contamos convosco!
A liberación de camiños veciñais e os pequenos e constantes avances contra as estremas seguirán sendo a nosa prioridade. Tamén escascaremos algúns peteiros illados en áreas onde xa vimos traballando hai anos.
A hora de comezo das atividades serán as 9:00 no punto de encontro habitual no Souto. Coma sempre disporemos auga fresca, froita variada, café e algún petisco para un almorzo no monte a media mañá, e pararemos por volta das 14:00 para procedermos co albaroque e a sobremesa. O menú será o habitual e mataremos a fame coas lasagnas da Su. Dependendo da temperatura e a previsión meteorolóxica, a cremiña de verduras poderá ser substituída por unha sopa fría de melón, pomelo e menta, tamén apta para vexetas.
Lembrade traerdes luvas de traballo (vanse gastando e o remanente das brigadas xa é escaso), unha garrafiña para reencherdes con auga e os vosos proprios prato, vaso, culler e garfo, así como calzado apropriado e mesmo unha muda por se, ben por nos mollarmos ben por suarmos de mais, queredes estar mais cómodos á hora do xantar.
Tamén queremos lembrar que a leña de acacia procedente da atividade das Brigadas en Lentille estará sempre ao dispor de iniciativas e proxectos sen ánimo de lucro que a precisen para o desenvolvimento da súa actividade en prol do ben común. A Asociación Veciñal de Lentille fica atenta a propostas e solicitudes en avlentille@gmail.com.
Para vos apuntardes é preciso, alén de serdes Brigadistas, enviar un correo electrónico a avlentille@gmail.com até o 17 de MAIO a máis tardar. As prazas son limitadas, non demoredes en vos animar.
VÉMONOS NO MONTE!
15-A: Plantación de árbores de ribeira no río Tins (Serra de Outes)
As Brigadas acuden á chamada de colaboración de Montescola para participar na primeira Xornada de voluntariado ambiental do proxecto ReNatur_Outes para a renaturalización fluvial do río Tins ao seu paso polo Concello de Outes.
O sábado 15 de abril comezan as intervencións de voluntariado ambiental co obxectivo de plantar nese día medio cento de ameneiros (Alnus glutinosa) nas marxes do río, acción coa que se pretende minimizar a erosión en épocas de cheas e restaurar o hábitat prioritario de bosque de ribeira, no que os ameneiros teñen unha especial importancia como refuxio de invertebrados bentónicos e pequenos invertebrados.
Pódese apuntar calquera persoa (ata un límite de 50 prazas) ata o xoves 13 de abril enviando un email a info@montescola.org ou apuntándose na Casa do Concello. A atividade (plantación e mini-roteiro) terá lugar de 10:30 a 13:30 e incluirá unha sesión de identificación de especies exóticas invasoras para a súa eliminación en próximas intervencións. O punto de encontro será a Casa da Cultura da Serra de Outes.
Sendo unha actividade destinada principalmente á veciñanza de Outes, non está previsto organizar unha comida de albaroque nesta primeira intervención, aínda que sí se fará un convite con café e bolo ao acabar a plantación.
VEMO-NOS NO RÍO!