Crónicas

now browsing by category

 

O exemplo de actuación das Brigadas nun novo artigo de investigación no libro Wattles: Australian Acacia Species Around the World

A publicación Wattle: Australian Acacia Species Around the World publicado en 2023 e dirixido por David M. Richardson, Johannes J. Le Roux, e Elizabete Marchante recolle o artigo Management of Invasive Australian Acacia Species: Contributions from Citizen Science, Volunteer Groups and Public Awareness Raising da autoría de Hélia Marchante, Nolwethu Jubase-Tshali, Aníbal Pauchard, David M. Richardson, e Elizabete Marchante.

O libro ofrece unha visión xeral do coñecemento actual sobre máis de 1000 especies de árbores e arbustos do xénero Acacia, a maioría nativas de Australia. Examina a bioloxía, a ecoloxía, a evolución e a bioxeografía das acacias nas súas áreas nativas, incluíndo as forzas evolutivas que impulsaron a especiación e a adaptación pasadas a diversos ambientes, o estado de conservación, os usos e as percepcións humanas destas especies. Considera diferentes historias de introducións e proliferación como especies exóticas en diferentes partes do mundo desde 1850, situados dentro de contextos políticos, socioeconómicos e científicos relevantes, xunto cunha análise de como cambiou a conciencia dos seus impactos como especies invasoras ao longo do tempo. Revísanse as diferenzas nas dinámicas e tendencias asociadas á introdución, naturalización e invasión en diferentes partes do mundo. O libro tamén sintetiza a distribución global das acacias utilizando diversas fontes de datos, xunto con tendencias, patróns e proxeccións dos usos globais das especies de acacias. Analiza a xenética, as interaccións bióticas e os impactos ecolóxicos, económicos e sociais das acacias invasoras.

O artigo en concreto, citado nesta nova, recolle traballos de ciencia cidadá, traballo de sensibilización realizada por entidades públicas e voluntariado sobre a xestión de especies do xénero Acacia. Cita o proxecto de intervención organizado por Verdegaia desde 2018 coa posta en marcha das Brigadas Deseucaliptazadoras e Desacaciadoras como intervención cívica en áreas forestais de alto risco de incendio co control de especies exóticas invasoras como as acacias.

Podes ler o artigo completo nesta ligazón.

 

 

«Deseucaliptización» é a Palabra do Ano 2018

Durante o alboroque da roga deseucaliptizadora celebrada en Froxán o pasado 8 de decembro, alguén propuxo que deseucaliptización era a palabra do ano. E desde logo para toda a xente implicada nas Brigadas foino! Tamén se propuxo, medio en serio, medio a brincadeira, que se debía propor formalmente na iniciativa “Palabra do Ano” do Portal das Palabras. Dito e feito. Unha semana despois, e grazas ás vosas propostas, “deseucaliptización” foi seleccionada como unha das 6 finalistas.

Logo veu unha votación pública aberta que finalizou o 25 de decembro. Deseucaliptización sumou 3.114 votos, máis da metade dos 5.724 votos emitidos, e así foi proclamada hoxe “Palabra do Ano 2018”. A propia “proclama” revela o que hai detrás deste resultado e de iniciativas como as Brigadas deseucaliptizadoras: “a vencedora apela ao desexo de recuperación da masa forestal autóctona cando a plantación e reforestación indiscriminada dos eucaliptos provoca cada vez máis rexeitamento, tanto pola pegada que deixan na paisaxe como polo seu impacto na biodiversidade e outros problemas asociados á súa proliferación“. Nesta ligazón podedes saber máis sobre a orixe desta palabra e na web das Brigadas recompilamos todas as noticias sobre as Brigadas aparecidas desde o pasado mes de abril.

Para o celebrar e axudar a levar esta palabra aínda máis lonxe en 2019, vimos de por en andamento unha campaña de micromecenado en Teaming a través da cal calquera persoa pode facer unha doazón mensual recurrente de 1 euro ao longo do próximo ano. As doazóns axudarán a sufragar os gastos de seguros (responsabilidade civil e accidentes), adquirir árbores e ferramentas para as intervencións, dotar ás brigadas de equipos de seguranza e protección (roupa anticorte para motoserristas, luvas, …) e sufragar os albaroques cos que se premia o esforzo das brigadistas. A plataforma Teaming non aplica ningunha comisión, de modo que o 100% das doazóns van directamente para as brigadas e, ademáis, implican unha deducción fiscal de ata 50% no IRPF (i.e, a túa doazón de 12 euros anuais desgravará 6 euros na declaración do IRPF). Agradecemos que nestas datas convidedes ás vosas coñecidas e amigas a apoiar o proxecto das Brigadas, facéndose brigadistas, achegando novos terrenos ou facendo doazóns.

Continúa a Brigada deseucaliptizadora de Corcubión

O pasado sábado 27 de outubro, os membros da Asociación “Boca de Sapo” de Corcubión, acudiron ao “Prado Cambeiro” para continuar coas labores de tala de eucaliptos e conservación desta parcela. Trátase dun terreno de propiedade municipal situada xusto sobre a vila, e que cunhas 2 hectáreas e orientación leste, sirve de finca piloto para a posta en andamento das Brigadas en Corcubión.

Apenas quedan xa eucaliptos e agora, na próxima actuación, temos que traballar na eliminación de Acacia dealbata (mimosas) existentes na parte alta da braña, traballo ben tedioso polo alto grao de concentración deste tipo de especie que fan unha matogueira moi tupida e dificil. Tamén fixemos traballos de agrupación da valumada e limpeza de polas dos eucaliptos que se talaron.

Seguiremos adiante co plan de rexeneración da finca, do que iremos informando conforme vaiamos progresando nos traballos. Está previsto plantar castiñeiros, carballos, froitais… no vindeiro mes de xaneiro, e para iso tamén temos a colaboración dun veciño da finca, Manolo Canosa, que nos permite utilizar o seu terreo para facer un sementeiro. Preténdese implicar ademais os rapaces e rapazas do CEIP Praia de Quenxe de Corcubión para que veñan plantar na altura certa.

Un saúdos a tódolos/as “Brigadistas”, dende Corcubión.

Francisco Santiago López, membro da Asociación “Boca de Sapo” de Corcubión

Noticia en Que pasa na costa.

Crónica da roga de Frojám de 22 de setembro

Mais de 30 pessoas voluntárias, de todas as idades, voltaram-se a juntar no Monte Vicinhal de Frojám (Froxán), em Lousame, na terceira intervenção que realizam as Brigadas deseucaliptizadoras nesta Área Conservada por Povos Indígenas e Comunidades Locais reconhecida polas Nações Unidas. As anteriores realizaram-se em abril e julho deste ano, e precisamente a deste sábado 22 centrou-se em consolidar os trabalhos de eliminação de eucaliptos e plantação de frondosas nativas que se realizaram na própria atuação de abril (apoiada pola European Outdoor Conservation Association) e outras realizadas no início do ano com o apoio de centros de madrinhas. Em total, nesta intervenção eliminaram-se rebrotes de eucalipto em quase 7 hectares.

As Brigadas receberam também nesta intervenção a visita da equipe das notícias de La Sexta, que filmaram uma reportagem entrevistando as brigadistas e fazendo uma conexão em direto durante o jornal das 14h00. A equipa acompanhou as brigadistas nos trabalhos realizados nas áreas da Costaneira, Costa, Volta dos Carros e Ramo Curvo, e ainda durante o jantar de alvoroque na que as voluntárias degustaram salada de gravanços, empadas de Ardeleiros (Lousame) e bica de Frojám.

 

 

Crónica (visual) da Brigada de Corcubión

O verdadeiro heroísmo consiste en trocar os anceios en realidades, as ideias en feitos.

A. Daniel Rodríguez Castelao

O primeiro día de setembro a Asociación “Boca de Sapo” levou a cabo a roga inaugural das Brigadas deseucaliptizadoras na Costa da Morte, cunha intervención de eliminación de eucaliptos nunha parcela denominada “Monte Cabeiro”, actualmente de titularidade municipal. A parcela de 7.586 metros cadrados encóntrase no lugar de Amarelle, máis a apenas 250 metros da vila, que sofreu importantes vagas de lumes no pasado. Con esta actuación, “Boca de Sapo”, unha asociación eco-social e cultural, sen ánimo de lucro, pretende implicarse na restauración e conservación ambiental destes espazos naturais de Corcubión, nun proxecto que terá continuidade no tempo e que non só implicará a supresión de especies exóticas invasoras se non que traballos de consolidación e rexenerado natural das árbores autóctones presentes e a plantación de novas árbores para aumentar a diversidade biolóxica destes espazos.

Crónica: Comezan as Brigadas deseucaliptadoras en Rebordelo

O pasado 18 de agosto tivo lugar a primeira xornada de participación das brigadas deseucaliptizadoras no monte comunal de Rebordelo. A zona de actuación corresponde a un proxecto de custodia comunitaria do territorio posto en marcha pola comunidade co fin de crear unha franxa de protección e conservación que protexerá a aldea ademais de preservar os recursos ecosistémicos e o seu patrimonio ambiental.

En total fomos 19 voluntarias e voluntarios, que con moita enerxía, comezamos a xornada facendo unha cadea para arrincar os retoños de semente, na zona afectada polos incendios de 2017, nas vindeiras rogas procederemos a corta e retirada da masa de eucaliptos queimados de pequeno porte que predomina nesa área.

Logo desta intervención, desprazámonos a unha carballeira en fase de consolidación, que contén masas de colonización de eucalipto. Nesta área empregamos a técnica de descasque, arrincando a cortiza da árbores desde o chan até o metro e medio de altura. Con esta técnica conseguimos a morte do eucalipto, xa que reduce a súa taxa de crecemento co fin de destinar os seus recursos á cicatrización do tronco. Desta forma evítase a produción de semente, e xeramos unha vía de entrada para fungos e patóxenos, evitando así a posibilidade de retoño da planta xa que de producirse estes, serían demasiado débiles para aguantar as xiadas do inverno e a presión do gorgollo.

Este método, empregado xa na comunidade con experiencias positivas (a árbore morre no prazo dun ano, momento en que retiramos o tronco seco) presenta a vantaxe que durante o proceso de seca, séguese mantendo parte da cuberta arbórea, polo que evitamos o crecemento da matogueira ata a retirada definitiva do tronco, evitando o esforzo e gasto que supón facer accesibles estas áreas illadas dentro das toxeiras que predominan nesa zona de transición entre estadios de sucesión ecolóxica. Ademais a retirada posterior do tronco e menos lesiva para o estrato arborescente e as árbores que están próximas e queremos conservar, xa que se reduce seu peso e a superficie de copa e ramas secundarias, son moito menos extensas e máis lixeiras no momento da súa retirada, provocando menos danos no seu abatemento e facilitando a retirada de xeito manual.

Finalizada a xornada de traballo celebramos o albaroque na casa do pobo de Rebordelo, desfrutando da comida e do grupo de participantes, de conversas, de intercambio de experiencias que logo dunha longa sobremesa rematamos cun pequeno roteiro polo sendeiro do Sabugueiro e unha tarde no río na praia fluvial de Carballedo.

Moito traballo en marcha, moito por facer, mais comezamos un proxecto de intervención motivador grazas a participación de persoas que adican o seu tempo e enerxía a facer estas cousas posibles. Por iso moitas grazas os que participastes e vos agardamos para vindeiras convocatorias, a seguinte 13 de Outubro voltarán as brigadas a Rebordelo.

Grazas voluntarias e voluntarios.

Crónica deseucaliptizadora da roga de 7 de julho em Frojám

As Brigadas nasceram aqui mesmo! Em janeiro de 2017 vinte voluntárias começavam os trabalhos de deseucaliptização numa pequena faixa do monte vicinhal de Frojám, onde se pretendia facilitar a regeneração natural com carvalho e outras frondosas nativas. Numa superfície contígua, na mesma roga de fai algo mais de um ano, atacava-se uma mancha de mimosas que começava a penetrar pola linde Oeste do monte. E ainda no mês de outubro de 2017, após a corta de eucalipto realizada no verão, outra roga reflorestava os claros com espécies nativas de ribeira. Desta volta, já com as Brigadas, estava na hora de consolidar o trabalho feito.

Na faixa deseucaliptizada em janeiro de 2017 voltava a haver grossos pés de euclipto, que forom tombados à machada polas 20 brigadistas participantes na convocatória de 7 de julho, deixando intactos os carvalhos, salgueiros, sobreiras e azivros. Na zona de ribeira, os rebrotes eram ainda pequenos, ainda que muito mais numerosos, devendo machacar pé a pé. Não será a última volta, ainda que o número de “falhos” nos pés de eucalipto (por seca ou fungo) é bom indicador do avanço na boa direção. Ainda neste ano, durante o inverno, será necessária outra intervenção na zona de regenerado natural, podando os carvalhos e roçando manualmente o mato para consolidar os pés existentes.

Esta é só uma das zonas de intervenção na Área Conservada pola Comunidade Vizinhal de Frojám, na que se pretende intensificar os trabalhos de restauração ambiental durante o outono e inverno deste ano e do que vem, plantando vários milheiros de árvores nativas em zonas ganhadas ao eucalipto. A próxima roga já está programada para o dia 23 de setembro, quando se continuará consolidando o trabalho feito e machacando rebrotes de eucalipto nas zonas ganhadas a esta espécie exótica invasora nos dous últimos anos.

Crónica da roga deseucaliptizadora do Castro de Bexo

Eran ás 9:30h do sábado 16 de xuño e comezaban a chegar ata a Cruz do Avelán voluntarios e voluntarias de toda Galicia: de Ribeira, de Compostela, de Vigo, de Vilaboa, de Ponteareas, de Ferrol, da Coruña, de Ames, de Mondariz, de Poio, de Lousame, de Ourense, de Rianxo, de Pontecesures, de Teo e por suposto de Dodro, que acudiron á roga. Joám da Brigada Deseucaliptizadora do Barbanza traía as ferramentas, ían chegando os tractores de Xurxo e de Ares de Bexo, coordinados pola A.C. Unidade Veciñal de Dodro, para transportar dende este lugar ós brigadistas, para non ateigar de vehículos as proximidades do Castro. Como nunha procesión foron os tractores cargados de xente e ilusión para afrontar o traballo, e de auga fresca e froita que a AA.VV. de San Xoán de Laíño se encargou de proveer.

Ás 10h. empezaron os traballos de eliminación de rebrotes dos eucaliptos e a baixada da rama que quedou na parte alta do castro trala corta que se fixo fai un ano.

Ás 12h. fixemos unha paradiña para refrescarnos e repoñer forzas con unha pouca froita, que tamén aproveitamos para que Carlos Otero Vilariño, arqueólogo director do proxecto, nos explicara brevemente en que consistirán os traballos no futuro e para indicar que o traballo das brigadas deseucaliptizadoras lle parece moi interesante para recuperación do patrimonio castrexo que aínda está asoballado pola presenza do eucalipto.

Despois dun magnífico traballo dos brigadistas, que deixaron completamente limpo de rebrotes e de rama todo o entorno, fixemos unha visita por todo o castro con Carlos Otero de guía que nos explicou o sentido do castro e as súas funcións, tanto en época castrexa como na altomedieval. Coas vistas á Ría de Arousa e ó tramo final do Río Ulla, os e as brigadistas preguntaban polos castrexos, as funcións das inmensas murallas, os suevos, os vikingos, o control do territorio… Moito nos prestaron as indicacións de Carlos Otero.

E rematamos cun espléndido albaroque na área recreativa da Cruz do Avelán que organizou a AA.VV. de San Xoán de Laíño.

E aínda houbo folgos para ir a ver os Petróglifos de Bouza Badín! Alá fomos unha boa cantidade de brigadistas a ver os cervos, as coviñas, os círculos concéntricos que fai mais de 4000 anos fixeron os devanceiros da zona.

Agradecer a Joám Evans, a Verdegaia, a Comunidade de Montes da Cruz do Avelán, a AA.VV. de San Xoán de Laíño e por suposto a A.C. Unidade Veciñal de Dodro que coordinou todo o operativo.

Por Xoán Xosé Vicente Franco

Crónica da 1ª Brigada desacaciadora de Lentille

O pasado sábado 28 de maio estivemos en Lentille (parroquia da Pena, Cenlle) de anfitrións das Brigadas Deseucaliptizadoras de Verdegaia. Brigadas “desacaciadoras”, neste caso, e particularmente de erradicación de Acacia dealbata, coñecida como “mimosa”. Contra as 10 da mañán xa chegaran os perto de 30 brigadistas voluntarios de todo o país: así de Ourense e do Carballiño como de Vigo, Compostela, Lugo, e tantos lugares; mesmo desde Ferrol viñeran madrugando tantísimo!

O comezo dos traballos foi complicado porque o terreno era irregular e incómodo e porque as acacias están moi mestas, van altas e pesan. E a cada vez que deitabamos unha, porse a colleito naquel camiño pedregueiro entre muros e sucalcos era complicado. Máis os voluntarios estiveran moi atentos e unha vez avanzado un primeiro bocado en cada frente, as brigadas traballaron a eito deitando acacias, desfacéndoas e amoreando pra transportalas, con coidado e sen incidencias.

Avanzouse moitísimo. O traballo foi duro máis rendeu. E ainda tivemos a sorte de, malia a previsión do tempo ser de trebóns e moita auga, gozarmos dun día solleiro que permitiu os cativos brincar cos boomerangs ou na cama elástica e a todos rematar os traballos cun alboroque ao aire libre no medio da aldea, de par do Regueiro e á sombra devalante dunha carballa centenaria. O xantar foi variado e abondoso e o viño artesanal da aldea. E coidamos que ninguén marchou con fame nin sede.

Logo, na hora do café e os licores, improvisamos un modesto obradoiro sobre o combate contra a vespa velutina. Contamos como elaborar trampas e apeiros pra eliminar raíñas en niños primarios sen danar o niño usando botellas de plástico e un pouco aramio. E fixemos unha demostración práctica de coado e reposición nunha trampa en funcionamento amarrada a unha camelia no medio da aldea. Para quen queira saber mais, estivo o Lolo Andrade hai uns meses informándonos nunha palestra organizada polo concello de Cenlle e máis nós e el sabe mais ca calquera sobre o combate contra a velutina.

E pra acabar a dixestión fomos camiñar de vagar entre as viñas e as colmeas, e polos montes de Lentille para termos unha mellor idea da dimensión da ameaza mais tamén pra imaxinarmos xuntos un futuro diferente e comprometérmonos pra turrar por esa mudanza.

Toda a nosa gratitude aos brigadistas e a Verdegaia e o noso compromiso pra seguir participando nestas xornadas onde vaia cadrando. A vindeira ocasión en Dodro! Vémonos aló!

Paulo e Su – 2ª Brigada, Ribeiro

© 2024: Brigadas deseucaliptizadoras | GREEN EYE Theme by: D5 Creation | Powered by: WordPress